محروم

محروم
لیکوال: نعمان دوست
په کورکې له ټولو مشر وم ، همدغه مشـر تـوب راتـه غـم جـوړ کـړى و ، ځکـه زمـوږ پـه ملـک کې چې څوک مشرشي يابه په نورو ظلم کي او يابه پرې د نورو غم ور بار وي.
زه هـــم لـــه دې دوهمـــې ډلـــې څخـــه وم ، د کـــور ټـــول لګښـــتونه ، د څـــارويو پالنـــه ، دځمکـــې کارونه ... او هر څه ځما په غاړه وو .
همـدا کارونـه وو ، چـې زه يـــې دژونـد لـه خـوږو بـې برخـې کـړى وم او پـه ځوانـه ځـوانۍ کـې يــــې راته دملا او پښو دردونه پيدا شوي وو .
ټوله ورځ مې پټيو کې په کار تٻرٻـده ، کلـه خـو بـه مـې غرمنـۍ هـم ، هملتـه ديـوې پـولې پـه سـر له ستونې تٻره کړه . په هغه ورځ مېله ملا اذانه کار شروع کړ،ماوې د سبا کاربه هم،نن خلاص کړم،يوه ورځ به دمه شم،خو زما دمه د خټګرو دمه وه.
ماښام کور ته راننوتم ، د انګړ منځ کې په شلٻدلي کټ، چې موږ به وينځـل شـوي لوښـي پـرې لمر ته ايښودل، خور ور پرٻـوتم ، يـوه سـترګه خـوب مـې وکـړ، ډوډۍ تـه يـــې پـاڅولم . هـم مـې ډوډۍ خوړه او هم مې د سبا ناليدلې ورځ پر زړه ګرځٻدله . کله بـه مـې ويـل : د چـاى لـه څښـلو وروسته کټ او بالښت اخلم او هماغه د سيند د غاړې چنار لاندې ٓان تر غرمو خوب کوم. کلـه
به مې ويل نه، هاغه دملګري کورته ځم اوکله... زه لا په همـدې خيـالونو کـې وم ، چـې مـور مـې غـږ کـړ: بچـى! دا څـو يمـه ورځ ده ، چـې پـه کـور
کې دانه وچکى نشته ، په بوټو او پـاڼو هـم تنـور اچـوو او هـم پخلـى کـوو، لـه ډٻـرو پوکولـو نـه مـې سر په درددى.
يو شٻبه مې سرشاته پر دٻواله کٻښود ، سـترګې مـې پټـې کـړې او د چنـار سـيورى او د ملګـري کورمې سترګو کې تاو راتاو شو ... جـګ شـوم ، تبـر او رسـۍ مـې څنـګ تـه کٻښـودل ، زمـا څـو نـور ګاونـډيان هـم غـره تـه تلـل، د چاى پياله مې هماغه شان ډکه پرٻښوده، مونځ مې وکړ او بيا له تبر او رسۍ سره خپـل کـټ تـه
وخوځٻدم، ماوې : همدا اوس ويده کٻږم، چې هر وخت هغوى غږ کړ راويښ مـې کـړئ ، کـټ کې وغځٻدم او له غځٻدو سره سم مې سترګې پټې شوې :
ما کټ د سيند غـاړې تـه ايښـى و، سـيند ! لکـه هغـه چـې هـم مـا غونـدې لـه ژونـده سـتړى و ، لـه خولې يــې شنه ځګونه بادٻدل ، مخ په ښکـته په بيړه- بيړه روان و .
يـخ شـمال بـه کلـه نـا کلـه د اوبـو مهـين څـاڅکي زمـا پـر مـخ را شـيندل، دواړه سـترګې مـې پـه سـيند نښـتې وې،شـاته مـې د ګـامونو اواز شـو،پـه بـلاړخ واوښـتم، هماغـه ملګـرى موسـکى، خو لږڅه مرور غوندې ولاړو. ورجګ شوم .مالا څه ويلي نه و، چې هغـه پـه طنزيـه شـکل څــو کرتــه د ٓافــرين کلمــه ، د ســر پــه خــاص حرکــت تکــرار کــړه او بيــايــې زياتــه کــړه: همداســې وي ملګرتيا؟ زه څومره بٻمـار شـوم او تـا يـو ځـل پوښـتنه هـم ونـه کـړه. زه غلـى وم، اخـر مـې ووې ، ګرانــه ! ډٻــر رايادٻــدلې، بــاور وکــړه هماغــه يــوه مياشــت وړانــدې مــو چــې ليــدلي وو، لــه هغــې را وروسته دا لومړى ورځ ده چې دمه يم ، همدانن مې نيت و، ښه شوه چـې خپلـه راغلـې. راځـه کٻنه ، چې د خپل ستړي ژوندکيسه درته وکړم . هغه کٻناست خو لاما خپله کيسه نـه وه پيـل کــړې، چــې چــا وخوځــولم، پورتــه والــوتم، ســترګې مــې رڼــې کــړې، مــور مــې غــږ کــړ: هلــه زويــه ! ګاونـډيان دې درتـه ولاړ دي . پورتـه شـوم . پـوه شـوم چـې پـه خـوب کـې هـم د ژونـد کيسـه چاتـه
نشم اورولى . سترګې مې وموښلې ، رسۍ مې له ملا راتاوه کړه ، تبر مې پراوږه کړ، مخ په غره وخوځٻدو .
لمر لا د غره د سر لـه ونـو خپـل مـخ پـوره نـه و ښـکاره کـړى، چـې ورسـٻدو، يـوه شـٻبه پـه غټـه او تــوره تيــږه دمــه شــوو ، بيــا هــر يــو پــه جــلا- جــلا لاره روان شــو. زه هــم دغــره ابلــې ډډې تــه لاړم . ملګرو مې لا ګٻډي نيمايــي نه وه پوره کړي ، چې ما خپل لرګي پوره او ومې تړل . ونـې تـه مـې
تکيه کړل او بيا د خپلو ملګرو څنګ ته لاړم : که خپه کٻږئ نه، زه به لږمخکې لاړشم، تاسو ته خو زمـاحـال معلـوم دى. يـوازې يـم،
چې کارونو ته ځان ورسوم.ټولو خوښه راکړه،پـه منـډه لاړم،ګٻـډى مـې پـه شـاکـړ. پخـوانۍ لاره مې پرٻښوده او په يوه لنډه اوناليدلې لاره، چې په وچو وښو پوښلې وه روانشوم. ټوله لاره راسره د کـارونو غـم و، ښـه سـتړى شـوى وم، پـه يـوه شـنه ونـه مـې سـترګې نښـتې وې او د هغې سيورى مې د دمځاى لپاره غوره کړ.
ور نږدې شوم ، خو لا پوره نه وم رسٻدلى ، چې يو درز سره مې لـه پښـو شـنه لـوخړه پورتـه شـوه او بيا نور پوه نشوم .
خداى خبر څومره وخت به وتلى و! يو وخت ، چـې مـې سـترګې پرانيسـتې، ټـول زمـا پـه شـان پر کـټونو پراته وو، چا زګٻروي کول، چا شيبه په شيبه ژبه خوله کې ننوٻسته او راوٻسته .
د چـا لاسـونه ، نـه وو. د چـا پښـې او د چـا هـم د سـترګو ځـايونو کـې سـپينې پاغونـدې ايښـودل شوې وې.
زمــا خپــل ځــان تــه پــام نــه و، پــه پښــو مــې ســپينه پــرده ، چــې د وينــو خاپونــه وربانــدې وو ، خورهوه. يو وخت،يوډله خلک،چـې دنـګ قدونـه يـــې لـرل او بـل شـان خبـرې يـــې کـولې راننوتل، زموږ نومونه يــې وليکل او لا هفته پوره نه وه ، چې له خپل ملکه يــې واړولو.
هلتـه زمـوږ هـر څـه نـوي او ښـکلي وو، د هغـه ځـاى خـونې ددې ځـاى پـه څٻـر پـه وينـو لړلـې نـه وې،هلته به په يوه کوټه کې يواځې يو يا دوه ټپيان پراته وو. ډاکـټرانو پسې مـوسـترګې کـږې نه وې، وخت په وخت راتلل، خوراک مو هم ښه شوى و.
يو وخت مې ځانته پام شو،ښۍ پښه مې له زنګانه ښکـته نهوه،دپښې په ليدلو مې ټولـه بٻوزلـه کــورنۍســترګوتـه ودرٻــده،خپــل نيمګـړي کارونــه رايــادشـول. واړه وروڼــه،زړه او بــې وسه مور چې يوه لحظه يــې هـم بـې لـه مـا چـاره نـه وه را پـه زړه شـوه، بيـا مـې پـه خپلـه پـرې پښـه
سترګې ولګٻدې ، چيغه رانه ووته او په ځان پوه نه شوم. شـــٻبه پـــس مـــې ســـترګې پرانيســـتې ، د کـــټ اړخ تـــه مـــې دنګـــه جينـــۍ ولاړه وه، ســـره طلايـــــي وٻښـتان يـــې پـر سـپين او نـازک مـخ ګـډوډ پراتـه وو، ترډٻـره وختـه يـــې پرمـا سـترګې نښـتې وې، د هغــې شــنو ســترګو کــې اوښــکې لکــه شــين ســمندر وخوځٻــدې ، نــرۍ- نــرۍ يــــې پــرمخ راروانــې شـوې . مـاوې کـه زمـا د بـې وسـۍ او د کـور لـه يوازٻتوبـه چـا خبـره کـړې ، زمـا هـم سـترګې ډنـډ شـوې، زړه مـې ډک شـو، هغـې يـو ځـل بيـا زمـا پښـې تـه وکـتـل، شـونډې يـــې پـه غـاښ کـړې، پـه خپله ژبه يــې څه وويل او بياروانه شوه.
ماله هغه سړي څخه،چې د هغې څنګ ته ولاړ و،اوکله-کله به يـــې دهغـې خبـرې مـوږ تـه په خپله ژبه کولې وپوښتل: کاکا! دې ته خو تا زما د بې وسيو کيسه نه ده کړې؟
هغـه بريتونــو لانــدې موســکى شــو او بيــا يــــې وويـل: دا نجلــۍ وايــــي ، چــې زه ډٻــر تاســف کــوم، څومره ښايسـته او تنکـى زلمـى دى ، خـو افسـوس ! چـې پښـه يـــې پـرې شـوه او پـه ځوانـه ځـوانۍ کې له ډانسه محروم شو

دجنازی لمونځ

ﺩﺟﻨﺎﺯﯤ ﻟﻤﻮﻧځ
ﺩﻟﻤﺎﻧځﻪ ﻧﻴﺖ ﻛﻠﻪ ﭼﯥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻣړ ﺷﻮ ﻧﻮ ﺍﻭﺱ ﺑﻪ ﻳﯥ ﺩﺟﻨﺎﺯﯤ ﺩﻟﻤﺎﻧځﻪ ﺩﺍﺩﺍﻛﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎﺭﻩ ﺟﻨﺎﺯﻩ ګﺎﻩ ﺗﻪ ﻳﻮﺳﺊ . ﺩﺟﻨﺎﺯﯤ ﺩﻟﻤﺎﻧځﻪ ﻣﺴﻨﻮﻧﻪ ﻃﺮﻳﻘﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﭼﯥ ﻣړﻯ ﺑﻪ ﻣﺨﻜﯥ ﻛﻴږﺩﺉ ﺍﻭ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻪ ﺩﻫﻐﻪ ﺩﺳﻴﻨﯥ ﭘﻪ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻭﺩﺭﻳږﻱ ﺍﻭﺍﻣﺎﻡ ﺍﻭ ﺧﻠﻚ ﺑﻪ ﺩﺟﻨﺎﺯﯤ ﺩﻟﻤﺎﻧځﻪ ﺩﺍﺩﺍ ﻛﻮﻟﻮ ﻧﻴﺖ ﻭﻛړﻱ ﭼﯥ ﭘﻪ ﺍﻇﻬﺮﻗﻮﻝ ﭘﻪ ﭘښﺘﻮ ﮊﺑﻪ ﻳﯥ ﺗﻮﺭﻱ ﺩﺍﺩﻱ : ﻧﻴﺖ ﻣﻲ ﻛړﻯ ﻟﻤﻮﻧځ ﻛﻮﻡ ﺩﺟﻨﺎﺯﯤ ﺧﺎﺹ ﺧﺪﺍﯼ ﺟﻞ ﺟﻼﻟﻪ ﺗﻪ ﺩﻋﺎ ﻛﻮﻡ ﺩﯤ ﺣﺎﺿﺮ ﻣړﻱ ﺗﻪ ( ﺍﻗﺘﺪﺍ ﻣﯥ ﻛړﯤ ﭘﻪ ﺩﯤ ﺣﺎﺿﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﭘﺴﯥ) ﻣﺦ ﻣﯥ ﻛړﻯ ﻛﻌﺒﯥ ﺷﺮﻳﻔﻲ ﺗﻪ ( ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻪ ﺩﺍﺗﻮﺭﻱ ...ﻧﻪ ﻭﺍﻳﻲ ﭼﻲ (ﺍﻗﺘﺪﺍ ﻣﯥ ﻛړﯤ ﭘﻪ ﺩﯤ ﺣﺎﺿﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﭘﺴﯥ ) . ﺍﻭ ﭘﻪ ﻋﺮﺑﻲ ﮊﺑﻪ ﻳﯥ ﺩﻧﻴﺖ ﻟﭙﺎﺭﻩ ﺩﺍﺗﻮﺭﻱ ﻏﻮﺭﻩ ګﺮځﻮﻝ ﺷﻮﻱ : " ﻧﻮﻳﺖُ ﺍﻥ ﺍﺻﻠﻲ ﺻﻼﺓ ﺍﻟﺠﻨﺎﺯﺓ ﻟﻠﻠﻪِ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺩﺍﻋﻴﺎ ﻟﻠﻤﻴﺖ (ﺍﻗﺘﺪﻳﺖ ﺑﻬﺬﺍﺍﻻﻣﺎﻡ ) ﻣﺘﻮﺟﻬﺎ ﺍﻟﻰ ﺍﻟﻜﻌﺒﺔ ﺍﻟﺸﺮﻳﻔﺔ " ﺩﻟﺘﻪ ﺑﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺩ( ﺍﻗﺘﺪﻳﺖ ﺑﻬﺬﺍﺍﻻﻣﺎﻡ ) ﺗﻮﺭﻱ ﻧﻪ ﻭﺍﻳﻲ . ﻛﻠﻪ ﭼﯥ ﻣﻘﺘﺪﻱ ﻧﻴﺖ ﻭﻛړ ﻧﻮ ﭘﻪ ﺳﻤﺪﺳﺘﻲ ډﻭﻝ ﺑﻪ ( ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻛﺒﺮ) ﻭﻭﺍﻳﻲ ﺍﻭ ﻟﻪ ﺗﻜﺒﻴﺮﻩ ﻭﺭﻭﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺩﺍﺩﻋﺎ ﭘﻴﻞ ﻛړﻱ : " ﺳُﺒﺤﺎﻧﻚَ ﺍﻟﻠﻬُﻢَ ﻭَﺑِﺤَﻤﺪِﻙَ ﻭَﺗَﺒﺎﺭَﻙَ ﺍﺳﻤُﻚَ ﻭَﺗَﻌﺎﻟﻰ ﺟِﺪُ ﻙَ ﻭَﺟَﻞَ ﺛﻨﺎﺀُ ﻙَ ﻭَﻻﺍِﻟﻪَ ﻏَﻴﺮُ ﻙَ " ﻛﻠﻪ ﭼﻲ ﻳﯥ ﺩﺍ ﺩﻋﺎ ﻭﻭﻳﻠﻪ ﻧﻮ ﺑﻴﺎ ﺑﻪ (ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻛﺒﺮ) ﻭﻭﺍﻳﻲ ﺍﻭ ﻟﻪ ﻫﻤﺪﯤ ﺩﻭﻫﻤﻪ ﺗﻜﺒﻴﺮﻩ ﻭﺭﻭﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺩﺍ ﺩﺭﻭﺩ ﻭﻭﺍﻳﻲ " ﺍﻟﻠﻬﻢ ﺻﻞ ﻋﻠﻰ ﻣﺤﻤﺪ ﻭﻋﻠﻰ ﺁﻝ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﻤﺎ ﺻﻠﻴﺖ ﻭﺑﺎﺭﻛﺖ ﻭﺭﺣﻤﺖ ﻭﺗﺮﺣﻤﺖ ﻋﻠﻰ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻭﻋﻠﻰ ﺁﻝ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺍﻧﻚ ﺣﻤﻴﺪ ﻣﺠﻴﺪ " ( ﺩﻟﺘﻪ ﻋﺎﻡ ﺩﺭﻭﺩ ﻫﻢ ﻭﻳﻼﻱ ﺷﻲ ﻳﻌﻨﻲ) " ﺍﻟﻠﻬﻢ ﺻﻞ ﻋﻠﻰ ﻣﺤﻤﺪ ﻭﻋﻠﻰ ﺁﻝ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﻤﺎ ﺻﻠﻴﺖ ﻋﻠﻰ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻭﻋﻠﻰ ﺁﻝ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺍﻧﻚ ﺣﻤﻴﺪ ﻣﺠﻴﺪ " ﻛﻠﻪ ﭼﯥ ﻳﯥ ﺩﺭﻭﺩ ﺷﺮﻳﻒ ﻭﻭﺍﻳﻪ ﻧﻮ ﺩﺭﻳﻢ ﺗﻜﺒﻴﺮ(ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻛﺒﺮ) ﺑﻪ ﻭﻭﺍﻳﻲ ﺍﻭ ﻛﻪ ﻣړﻯ ﺑﺎﻟﻎ ﻭﻭ، ﻛﻪ ﻧﺮ ﻭﻭ ﻛﻪ ښځﻪ ﻧﻮ ﺩﺍﺩﻋﺎ ﺑﻪ ﻭﻭﺍﻳﻲ " ﺍﻟﻠﻬُﻢَ ﺍﻏﻔﺮ ﻟِﺤﻴﻨﺎ , ﻭَﻣَﻴﺘِﻨﺎ , ﻭَﺷﺎﻫِﺪِﻧﺎ,ﻭَﻏﺎﺋِﺒِﻨﺎ ,ﻭَﺻَﻐﻴﺮِﻧﺎ, ﻭَﻛَﺒﻴﺮِﻧﺎ, ﻭَﺫَﻛَﺮِﻧﺎ ﻭَﺍِﻧﺜﺎﻧﺎ ﺍَﻟﻠﻬُﻢَ ﻣَﻦ ﺍﺣﻴﻴﺘَﻪ ﻣِﻨﺎ ﻓَﺎﺣﻴﻪ ﻋﻠﻰ ﺍِﻻﺳﻼﻡِ ﻭَﻣَﻦ ﺗَﻮَﻓَﻴﺘﻪ ﻣِﻨﺎ ﻓﺘﻮﻓﻪ ﻋَﻠﻰ ﺍِﻻﻳﻤﺎﻥ " ﺑﻴﺎ ﺑﻪ ﺩڅﻠﻮﺭﻡ ځﻞ ﻟﭙﺎﺭﻩ ( ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻛﺒﺮ) ﻭﻭﺍﻳﻲ ﺍﻭ ﻟﻪ څﻠﻮﺭﻡ ﺗﻜﺒﻴﺮ ﻭﺭﻭﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺪﺳﺘﻲ ﻳﻮﯤ ﺍﻭ ﺑﻠﯥ ﺧﻮﺍﺗﻪ ﺳﻼﻡ ﻭګﺮځﻮﻱ ﺍﻭ ﻫﺮﻟﻮﺭﯤ ﺗﻪ ﭘﻪ ﻣﺦ ګﺮځﻮﻟﻮ ﺳﺮﻩ ﺑﻪ " ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻋﻠﻴﻜﻢ ﻭﺭﺣﻤﺔ ﺍﻟﻠﻪ " ﻭﺍﻳﻲ . ﺳﺘﺎﺳﻮ ﺩﺩﻋﺎ ﭘﻪ ﻫﻴﻠﻪ)

۱ ٬ تر ټولو غټ دولت دموردعا ده
۲ ٬ په دنیا کښي فقط دمور مینه سوچه ده
۳ ٬ په کور کښي پلار برکت او مور راحت ده
۴ ٬مورنۍ ژبه دمورنه زده کیږي ځکه دمور غوندي خوږه وي
۵ کور په دیوالونو نه په کورنۍ ښکلئ وي...
۶ ٬ دسړي شخصیت په صورت نه په سیرت جوړیږي
۷ ٬ دمشرانو قدر کوه که ته مشر شوې کشران به دې قدر کوي
۸ ٬ اولاد به ډير په خوږه او لږ به ئی په ترخه پوهوې
۹ ٬ پر خبره ي څومره سوچ وشي هومره پخه شي
۱۰ ٬ مینه کوه خو دهوس څخه ځان ساته
۱۱ ٬ چي هوښیار وې دځان صفت به نه کوې
۱۲ ٬ دبدن ستوماني خوب راولي او دذهن ستوماني ئی تښتوي
۱۳ ٬ په عمر سړئ هله پوهیږي چي ورنه تیر شي
۱۴ ٬ چي دهرچاوي هغه دهیچا هم نه وي
۱۵ ٬ شیطان له پیل نه تر پایه انسان په لوږه ویروي
۱۶ ٬ سړئ چي نرئ وي نو زمرئ وي چي غټ وي نو لټ وي
۱۷ ٬ دژوند ګران کارونه په همت اسانیږي
۱۸ ٬ مسلسل همت دښه ژوند ضمانت دئ
۱۹ ٬ طمع سړئ ټیټوي او همت ئی لوړوي
۲۰ ٬ دسیوري په اږدیدو دونې قدنه لوړیږي
۲۱ ٬ دښارنه لرې خلګ دمیلمه ډیر قدر کوي
۲۲ ٬ غره ته که ختل ګران دي نو ترې کوزېدل هم اسان نه دي

له مور سره د زوی ناځواني – له پنده ډکیسه
ډېر پخوا په یوه لرې پرته سارایي سیمه کې کوچیان اوسېدل ، د دوی ترڅنګ د بدرالدین په نامه یو کس هم اوسېده ، چې مور یې د هېرې په ناروغۍ اخته وه او غوښتل یې چې زوی یې ټوله ورځ د دې ترڅنګ ناست وي ؛ زوی یې دې خبرې ډېر ځوراوه او فکر یې کاوه ، چې د خلکو تر نظره ډېر کوچنی شوی دی ، کله چې له سیمې څخه د کډه کېدو وخت یې را نېږدې شو ، نو بدرالدین خپلې مېرمنې ته مخ ور واړاوه او وې ویل : وه ښځې ! کله چې له دې ځایه تلو ، نو مور مې له ځان سره مه بیایه ه...مدلته یې پرېږده ، لږ خواړه ورسره کېږده ، چې یایې لېوان وخوري او یا هم په خپله مړه شي ، چې غمه یې بې غمه شو .
مېرمنې یې وویل : سمه ده ، څه چې ته وایي هغسې به وکړم .
د کډه کېدو وخت را ورسېده ټولو کډه کولو ته چمتو شول ، د بدرالدین مېرمنې د څه ناڅه خوړو تر څنګ خپل یو کلن کوچنی ماشوم هم خپلې خواښې سره پرېښود او خپله لاړه .
هغوی یوازې او یوازې همدا یو زوی درلوده . بدرالدین له خپل زوی سره ډېره زیاته مینه لرله ، د وزګارتیا پرمهال به یې له هغه سره لوبې کولې او له لیدو به یې خوند اخیسته ، له څه مزل څخه وروسته یې د غرمې ډوډۍ خوراک له پاره په یو ځای کې دمه شول ، ټول په ډوډۍ خوراک بوخت ول .
بدرالدین خپلې ښځې مخ ور واړاوه او ورته وې ویل : وه ښځې ! زومی راوله ، چې یوه شېبه ورسره لوبې وکړم . مېرمنې یې ورته وویل : هغه مې ستا له مور سره پرېښود.
بدرالدین د دې خبرو په اورېدو له ډېر غوسې تور او شین وخوټېد ، چیغې یې کړې او خپل مېرمنې ته یې وویل : دا دې څه وکړل او کم بختې ؟
مېرمنې یې په ځواب کې وویل : مونږ هغه نه غواړو کېدای شي په راتلونکې کې هغه ما و تا هم همداسې پرېږدي ، لکه څنګه چې تا خپله مور پرېښوده .
د مېرمنې خبرې یې د بدرالدین په زړه باندې د ګولۍ په څېر ولګېدې ، په بېړه په خپل آس سپور او د خپلې مورې او زوی په لوري لاړ ، ځکه چې د دوی له کېدو وروسته به هغه ځای ته لېوان په دې موخه راتلل تر څو له دوی نه څه پاتې وي او وې خوري ، کله چې هغه ځای ته ورسېده ګوري ، چې مور یې خپل لمسی په اوږ کېنولی ، لېوان شاواخو ترې تاوېږي او مور یې کاڼي را اخلي او هغوی پرې ولي ، هڅه کوي چې ماشوم له لېوانو څخه وساتي .
بدرالدین لېوان وشړل او خپله مور او زویې له ځان سره بوتلل ، له دې وروسته به یې چې کله کډه کوله لومړی به یې خپله مور په اوښ سپره کړه بیابه دی له آس سره ورپسې روانېده
او د خپلې مور ساتنه به یې د خپلو سترګو په څېر کوله .
انسان چې کله دې نړۍ ته راځي ، نو لومړی یې نو پرې کوي او ځای یې تل پاتې وي ، تر څو هېر نه کړي ، چې له یوې سترې مور څخه زېږېدلی دی .

رسول اکرم صلی الله علیه وصلم فرمایی:-
کله چی زما په امت دا پنجلس خویونه پیداشی هغه وخت به دمصیبتونو نازلیدل پر شروع شی
۱- چی ملی شتمنی .شخسی شتمنی وگڼل شی
۲- ذکات جریمه وبلل شی
۳-امانت غنیمت وگنل شی...
۴- خاوند دخپلی میرمنی اطاعت وکړی
۵- دمور اوپلار نافرمانی پیل شی
۶- سری چی دخپل ملگری سره شیگنی پیل کری
۷- په خپل پلار ظلم کول
۸-په مساجدوکی چغی پورته شی
۹-دقام تر ټولو رذیل سړی دقام مشر شی
۱۰- دنشه یی توکو استعمال او کارول عام شی
۱۱-دناروا اعمالو له کبله دسری قدر اودرناوی وشی
۱۲-دوریخمو جامو اغوستل پیل شی
۱۳-دموسقی الات عام شی
۱۴-سندرغاړی انجونی عامی شی
۱۵-په پخوانیو خلکو لعنت وویل شی

حتمن یی ووایاست .
------؛
یو 9 کلن هلک خپلی مورته راغلی چی دا مهال یی مور په اشپزخانه کی وه او لوشی یی پریولل او ده یو کاغذ ورته راوری چی مور دا خو راته ووایه ؟
مور یی ورته وویل : زویه هلته یی کشیژده چی زه له کاره فارغه سولم بیا به یی درته ووایم . خو هلک تنگار او غالمغال کوی چی یا، خامخا یی راته ووایه .
نو مور یی لاسونه وچ کرل او کاغذ یی واخست په لوستلو یی شروع وکرل هلک پر کاغذ داسی لیکلی وه . ...
1 - د کور د باغچی سخه واشه ریبل 5 افغانی .
2 - د خپلی خونی پاکول 7 افغانی .
3 - ددی خونی سخه هغه بلی خونی ته د شیانو ورل 8 افغانی .
4 - کله چی ته مصروفه وی نو د کوچنی ورور آرامول 3 افغانی .
5 - د کثافاتو تولول او د کور دباندی غورزول 2 افغانی .
6 - د کور پاکی او صفایی 10 افغانی .
جمله یی توله 35 افغانی کیژی .
----------------------------------؛
مور چی یی دا خط ووایه نو په موسکا سو او زوی یی هم د خوشالی په حالت کی ورته وویل چی مور اوس خو نو زما دغه 35 افغانی پور راکه .
مور یی ورته وویل چی لمری قلم راکه بیابه خبری کوه .
زوی یی قلم ورکی او مور یی دداغه کاغذ پر شا باندی داسی ولیکل :
1 - پخپل نس کی تا د 9 میاشتو لپاره گرزول وریا ( مفت ).
2 - تولی هغه شپی چی زه به درته ناسته وم او ستا خیال می ساتی دا توله وریا ( مفت ) .
3 - د 5 کالو لپاره می ستا د اوشکو وچول او تا په غیژ کی گرزول وریا ( مفت )
4 - ستا د ناروغیو ، کالیو ، ارتیاوو او لوبو د شیانو مصارف وریا ( مفت ) .
5 - ستا لمبول ، پاکول ، پالل او رنگارنگ جامی درباندی اغوستل وریا ( مفت ) .
6 - ستا د آینده ژوند او برخلیک لپاره شپه او ورز تشویش کول وریا ( مفت ) .
7 - تاته د مورنی مینی ، ناز او محبت عطا کول وریا (مفت).
د تولو مجموعه سول ( مفت ).
-------------------------------------؛
مور یی دا کاغذ ورکی او کله چی ده ووایه نو متاثره سو او په سترگو کی یی اوشکی را شکاره سوی او د خپل جور کری پور د لیست په پای کی یی داسی ولیکل :
توله پور می ادا سو او ماته راورسیدی .
وروسته یی پر مور دواره لاسونه را تاو کرل او د هغی په غیژ کی یی زان ورواچاوه او مچ یی کرل نو د تل لپاره متوجه سو .
---------------------------------------؛
اخلاقی - رشتیا هم جنت بل زای نه بلکی د مور تر پشو لاندی دی . خو ما چی کوم عکس ددی کیسی تر سنگ تاسو ته وراندی کریدی دا د یوی مور عکس دی کوم چی د الله ج لخوا تحفه ده . خو د خپل زوی لخوا وهل سویده . زره می دیر درد کوی چی د دیره درده سه نسم ویلای تاسی یوه جمله دداسی کافر زوی په باره کی ولیکی چی زره می په یخ سی او داسی شرا ورته وکی چی پر دی دنیا عذاب پر نازل سی . الله ج خو دی دا سی زوی د پیدایشت پر مهال مردار کی چی دی بیا غتیژی او پر خپلی مور لاس پورته کوی .

ایا دا تاسو زغملای سی ؟

په دواړو جهانو سردار سرور کاینات جناب حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه وسلم درود شریف وایلو 40 ګټی...
(1) د الله امر په ځای کول.
(2) له الله سره موافقت که څه هم د دواړو درود توپیر لري.
(3) له ملایکو سره په درود ویلو کې موافقت.
(4) د الله له لوري په درود ویونکي لس ځله درود ویل کیږي. ...
(5) په درود سره لس درجې ترلاسه کیږي.
(6) درود ویونکي ته لس نېکۍ لیکل کیږي.
(7) په درود سره لس ګناهونه بښل کیږي.
(8) درود د دعا قبیلدلو سبب کیږي.
(9) درود د رسول الله د شفاعت ترلاسه کولو سبب کیږي.
(10) د ګناهونو د بښلو سبب کیږي.
(11) په درود سره الله د بنده غمونه او اندېښنې ختموي.
(12) د قیامت په ورځ به درود ویونکی رسول الله ته نږدې وي.
(13) د غریب سړي له پاره درود د صدقې ځای نیسي.
(14) درود د اړتیاو د پوره کیدلو لامل ګرځي.
(15) درود دالله او ملایکو له لوري د درود سبب کیږي.
(16) په درود سره انسان پاکي او تزکیه ترلاسه کوي.
(17) په درود ویونکي به له مرګ مخکي د جنت زیری کیږي.
(18) درود ویونکی به د اخرت له سختیو نجات ترلاسه کوي.
(19) د درود په برکت انسان ته هیر شوي شیان وریادیږي.
(20) درود ویونکي او سلام کوونکي ته رسول الله ځواب ورکوي.
(21) درود ویونکی به د اخرت په ورځ نه پښیمانه کیږي.
(22) په درود سره فقر او غریبي له منځه ځي.
(23) په درود ویلو سره د بخل ناروغي او بدخويي له منځه ځي.
(24) درود ویونکي ته هیڅوک ښېرا نشي کولی.
(25) د درود په برکت د جنت لاره موندل کیږي.
(26) د غافلانو په مجلس کې سړی له غفلت نه ژغورل کیږي.
(27) خطبې او نورې ویناوې په درود سره پای مومي.
(28) درود په صراط (لاره) د پوره رڼا سبب ګرځي.
(29) په انسان کې جفا او سختي ختموي.
(30) د اسمانونو او ځمکې د مخلوقاتو په منځ کې الله درود ویونکی ښه یادوي.
(31) درود د برکتونو سبب ګرځي.
(32) په درود سره د الله رحمت ترلاسه کیږي.
(33) درود ویل په مومن کې له رسول الله سره مینه زیاتوي.
(34) له درود ویونکي سره رسول الله مینه کوي.
(35) درود ویل د هدایت او د زړه د بیداري سبب ګرځي.
(36) رسول الله ته د درود ویونکي نوم اخیستل کیږي.
(37) په صراط به د درود ویونکي قدم ثابت وي.
(38) په درود سره د رسول الله د حق یوه برخه اداکیږي.
(39) د درود په ترڅ کې د الله ذکر او شکر هم راځي .
(40) درود دعا ده .
جلاء الأفهام في فضل الصلاة والسلام على خير الأنام، لإبن القيم الجوزيه